この前、日本に来てたアメリカ人の友達がすごい驚いてたんだけど

「日本語の Yes と No の判別が難しい。『ウン (yes)』と『ウーン (考え中)』と『ウゥン (no)』で全く意味が違う。酷い」

って言ってたんだけど確かにそう思うかもしれん pic.twitter.com/wCiYw2m3HH

— ちょまど🎂昨日11/27(月)誕生日 (@chomado) November 17, 2017

ภาษาญี่ปุ่นว่ากันว่าเป็นภาษาที่เรียนยากที่สุดในโลก (มาคู่กับภาษาจีนและอารบิก) แม้แต่คนญี่ปุ่นเองก็ยังรู้สึกบางทีเหมือนกัน ว่าภาษาของตัวเองนั้นช่างยากจริงๆ

ตัวอย่างในวันนี้ คือทวีตของ@chomado ที่ยกตัวอย่างบทสนทนาขึ้นมา และคำตอบของบทสนทนานั้นคือ ใช่ และ ไม่ใช่ โดยปกติในภาษาญี่ปุ่นนั้นจะใช้คำว่า hai แทนคำว่าใช่ และคำว่า iie แทนคำว่าไม่ใช่ แต่ภาษาพูดนั้น มักจะมาในหลายๆรูปแบบ หนึ่งในนั้นคือ un และ uun ซึ่งถ้าเทียบเป็นภาษาไทยก็ประมาณ อืม และ อื้ม แต่ว่าอืมและอื้มในไทยก็มีความหมายเหมือนๆกัน แต่ของญี่ปุ่นนั้นต่างกะนโดยสิ้นเชิง

อย่างใครที่สามารถอ่านฮิรากานะได้ รู้มั้ยว่าคำตอบทั้งสองในภาพด้านบนต่างกันยังไง

un เสียงสั้น ออกเสียงได้ว่า อึ้ม มีความหมายว่าเยส ใช่ ตกลง แต่พอกลายเป็น uun เสียงยาว ออกเสียงประมาณว่า อืม กลับมีความหมายว่า โน ไม่ใช่ ไม่ตกลง ซะอย่างงั้น ทั้งที่ไม่ต่างกันมากเลยในการออกเสียง และนอกจากนี้ก็ยังมี un? ที่ขึ้นเสียงสูงตรงท้าย เพื่อเน้นการแสดงว่า นี่คือคำถาม ทำให้มีคำออกเสียงคล้ายๆกันถึงสามแบบ ที่แม้ความหมายจะต่างกันโดยสิ้นเชิง แต่ก็ไม่ได้เข้าใจง่ายเลย

นอกจากสามคำนี้ ก็ยังมีคำง่ายๆ อย่าง iiyo ที่แปลว่า โอเค ได้เล้ย แต่มันยากตรงที่คำนี้สามารถใช้ได้ทั้งในเวลาที่เรา "ต้องการ" และ "ไม่ต้องการ" สิ่งต่างๆ โดยที่จะไม่สามารถรู้ได้เลยหากไม่ดูเนื้อหาเต็มๆ

อย่างเช่น หากลองไปซื้อของที่ร้านค้าญี่ปุ่น แคชเชียร์ถามเราว่าจะเอาถุงพลาสติกมั้ย แล้วเราตอบไปว่า iiyo แคชเชียร์จะงงเพราะไม่แน่ใจว่าต้องการหรือไม่ต้องการ แปลได้ทั้งสองอย่าง (ซึ่งวิธีแก้ก็คือการเพิ่ม "เนื้อหา" หรือ context อย่างเช่นการพยักหน้า หรือส่ายหน้าเป็นต้น)

บทความที่เกี่ยวข้อง:
Seven mistakes foreigners make when speaking Japanese—and how to fix them
Struggling with Japanese? Let Tako lend you a hand…or five
Darth Vader to Japanese dictionary released, selling like Tusken bread