Moonlight Yoku เคยพูดคุยกับชาวญี่ปุ่นแบบพานำเที่ยวส่วนตัวพบว่าหากไม่ได้พูดถึงประเทศไทยเขาจะพูดถึงที่เที่ยวต่างประเทศเริศหรูสำหรับเขาที่เคยไปเที่ยวอย่าง ฮาวาย กรุงโรม ปารีส เป็นต้น

สังเกตไหมว่าสถานที่แต่ละแห่งที่คนญี่ปุ่นชื่นชอบเป็นสถานที่ติดอันดับประวัติศาสตร์เราสามารถมองดูด้วยตาเปล่าก็รับรู้ได้ถึงอารยธรรมที่เคยมีมาก่อนนอกจากนี้ยังดูโรแมนติกโดยธรรมชาติ (**ทั้งนี้ดิฉันไม่ได้นับว่านี่คือไม้บรรทัดวัดคนญี่ปุ่นทุกคนนะคะเพียงแค่จากประสบการณ์ที่เคยพูดคุยมาก็เท่านั้น**)

แล้วถ้าเป็นที่เที่ยวในไทยล่ะ?

คำตอบคือ ภูเก็ต（プーケット）, สุราษฎร์ธานี（เกาะสมุยサムイ島）, เชียงใหม่（チェンマイ）, อยุธยา（アユタヤ）, กรุงเทพฯ（バンコク）, ชลบุรี（พัทยาパッタヤー）, และ กาญจนบุรี（カンチャナブリー）เป็นต้น

ซึ่งสาเหตุมาจากประการแรกคนญี่ปุ่นชอบสถานที่ที่ Retro มีความโบราณหรือมีเรื่องราวในตัวเองซ่อนอยู่กระทั่งปัจจุบันยังไม่ถูกทำลายไป ยังอนุรักษ์ไว้ เพราะเขาเองมีความคิดเป็นอนุรักษ์นิยมเหมือนกัน

ประการที่ 2 เขาชอบสถานที่ทางธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์ค่ะ อย่างทะเลที่สีฟ้าอมเขียวสวยต่างจากบ้านเขา ภูเขาอากาศบริสุทธิ์ที่แดดแรงต่างกันไปมีน้ำตกเอราวัณต้อนรับนักท่องเที่ยวอันเลื่องชื่อ และประการสุดท้ายคือ ข้อมูลที่ติดคีย์เวิร์ดการเสิร์ชข้อมูลจังหวัดที่แนะนำให้ไปเที่ยวกันในโลกออนไลน์ของคนญี่ปุ่นด้วยค่ะ

วงการภาพยนต์ไทยที่ดังในโลกแล้วสร้างชื่อเริ่มจาก ”ต้มยำกุ้ง” ที่นำแสดงโดยจาพนม กับประโยคยอดฮิต “ช้างกูอยู่ไหน” ซึ่งอาจทำให้เกิดเอฟเฟคทั้งแง่บวกแล้วก็แง่ลบที่ทำให้ต่างชาติมีคำถามในใจหรือบางคนก็ถูกถามมาว่า “คนไทยขี่ช้างไปเรียนหรือเปล่าคะ/ครับ?” ซึ่งมีทั้งคนที่คิดซีเรียสกับประโยคนั้นจริง ๆ เพราะไม่รู้ไม่ได้ตั้งใจถามแบบนั้นกับคนที่ตั้งใจบูลลี่ แนะนำให้เรื่องเปิด “รถไฟฟ้า มาหานะเธอ” ใส่เขาไปเลยค่ะ

ส่วนในเอเชียส่วนมากแล้วมักจะดังในเรื่องของหนังผีค่ะ ผีไทยไม่แพ้ชาติใดในโลกเลย เพราะเอเชียถูกเลี้ยงมากับความเชื่อเรื่องผีสางอยู่แล้วค่ะ แล้วหนังไทยก็ทำได้ดีทั้งแนวหนังผีที่เรียกว่าแนวตุ้งแช่ กับหนังผีที่สยองขวัญเล่นกับความกลัวของเราจริง ๆ

เรื่องที่เป็นตำนานสำหรับคนญี่ปุ่น-หนังผีปัจจุบัน คือ ชัตเตอร์กดติดวิญญาณ（心霊写真-Shutter）โปรแกรมหน้าวิญญาณอาฆาต (Coming Soon 2008), ร่างทรง（The Medium (2021) และ พี่มากพระโขนง（愛しのゴースト）เป็นต้น (แต่พี่มากนี้ออกแนวคอมเมดี้นะคะ)

ในส่วนของร่างทรงมีชื่อญี่ปุ่นว่า “女神の継承” จะฉายทั้งสองแพลตฟอร์มได้แก่ Netflix และ โรงภาพยนต์ ญี่ปุ่นเมื่อวันที่ 29 เดือนกรกฏาคมที่ผ่านมานี้ ซึ่งความดังของร่างทรงทำให้มีคนดังอย่างสตรีมเมอร์เกมชาวญี่ปุ่น “ฮิเดะโอะ โคจิมะ” ออกมารีวิวความน่ากลัวของหนังว่า อาจกล่าวได้สั้นๆ ว่า “เราจะยังไปดูอยู่มั้ย? หากเราจะถูกครอบงำด้วยความน่ากลัวแบบใหม่”

รวมถึงมีการจัดร้านและเมนูคาเฟ่จากภาพยนต์ร่างทรงออกมาเป็นเมนู อาทิ คุกกี้บาหยัน ไข่ข้าวลงยันต์ (จากความเชื่อถอนคุณไสย) ผัดไทใส่จิ้งหรีด เป็นต้น เอ่อ…เพื่อน ๆ กล้าทานกันมั้ยคะ ได้แรงบันดาลใจจากร่างทรงเลยนะ

ส่วนภาพยนต์วัยรุ่นก็จะในเครือของ GTH หรือ GDH นั่นแหละค่ะ ที่ได้ไปบุกตลาดญี่ปุ่นบ้างประปราย อาทิ ฉลาดเกมส์โกง（バッド・ジーニアス 危険な天才たち、Bad Genius）เมื่อเด็กระดับหัวกะทิและเด็กหางกะทิมาเจอกันกับความเลื่อมล้ำในสังคมนำพาให้เขาต้องดิ้นรนเพื่อหาทางสอบให้ผ่านจากห้องเรียนสู่โจรกรรมระดับประเทศ

หรือเรื่องที่วัยรุ่นญี่ปุ่นหลายคนก็เคยรับชมอย่าง เด็กใหม่（転校生ナノ）นำเสนอตัวละครลูกสาวยมฑูตนามว่าแนนโน๊ะ ซึ่งมีทั้ง 2 ภาค เรท 18+ ลงใน Netflix ไวรัลระดับเอเชียจนได้รางวัล Best Asian TV series จากเวที Busan’s Asia Contents Awards มาล่าสุด และอีกมากมาย

สังเกตุว่าจะมีทั้งหนังและภาพยนต์ทั้งแบบฉายโรงภาพยนต์และ Netflix ร่วมทุนออนไลน์ ด้วยยุคสมัยที่เปลี่ยนไปอะไรก็เปลี่ยนค่ะ การร่วมทุนก็เปลี่ยนไปเช่นกัน โลกย่อมมีการเปลี่ยนแปลงตามกาลเวลา กระแสผู้ชมใน 3 - 5 ปีหลังมานี้เปลี่ยนไปตามสื่อออนไลน์หลักด้วยค่ะ อย่างกรณีของแนนโน๊ะหรือซีรีส์เด็กใหม่ก็เช่นกัน ด้วยบุคลิคของแนนโน๊ะคล้ายกับตัวละครอนิเมะญี่ปุ่นด้วยแต่ก็มีความเป็นไทย มีความแปลกใหม่ ทำให้คนญี่ปุ่นหันมาสนใจแล้วก็ติดตามเรื่องนี้กันใหญ่เลยค่ะ

ผ้าไทยในมุมมองผู้อ่านคือแบบใดบ้างคะ? ผ้าฝ้าย ผ้าไหม ผ้าขิด ผ้าตีนจก ผ้อทอถัก ทำไว้แค่ลายผ้าถุงมั้ยเอ่ย?

คำตอบคือ ถูกส่วนเดียวค่ะ แต่ไม่ทั้งหมด...เราจะนับผ้าไทยทั้งแบบออริจินัลและแบบโมเดิร์น แบบที่ออกแบบเรียบร้อยแล้วทั้งหมดเลยนะคะ

เริ่มจาก แบบที่คุ้นเคยก่อนก็แล้วกันแล้วคนญี่ปุ่นก็ชอบมากด้วย แบบที่คนไทยเป็นกางเกงผูกเอวใส่อยู่บ้านลายช้าง แล้วเราคีบรองเท้าแตะกันในบ้านน่ะ พ่อแม่สั่งห้ามอย่าแต่งแบบนี้ออกจากบ้านนะ

นั่นแหละค่ะ คนญี่ปุ่นชอบมาก ซื้อใส่เดินเล่นทุกครั้งที่มาไทย หรือเดินวัดในไทย หรือซื้อเป็นแพ็คกลับไปญี่ปุ่นเพราะมันใส่สบายค่ะ แล้วลายช้าง ลายดอกไม้เล็กจำพวกนี้คนญี่ปุ่นก็มองว่าน่ารักด้วยค่ะ ซึ่งหาซื้อง่ายมากตามตลาดน้ำ จตุจักร ประตูน้ำ เป็นต้น

ต่อมาผ้าที่เราเรียกว่า ผ้าขาวม้า（パーカオマー）นี่แหละค่ะ คือของฝากธรรมดาที่ดี ให้อารมณ์แบบผ้าลายสก็อต ลายแพลด แบบต่างประเทศ กับอีกแบบคือผ้ามัดย้อม (Thai Resist dyeing) กับผ้าคราม (Sakon Nakhon - Indigo blue silk)

อย่างร้าน ภูคราม (Bhukram) ใน Facebook เป็นผ้าที่นิยมซื้อกันเป็นของฝากให้กันค่ะ จะรู้สึกว้าวมาก อย่างร้านที่แนะนำนี้รู้จักกันทั่วโลกนะคะ เป็นอุตสาหกรรมแบบชุมชนทำทั้งหมู่บ้าน ผ้าทุกผืนมีเรื่องราว ราคาสมน้ำสมเนื้อไม่ธรรมดาเลยค่ะ

สังเกตุมั้ยคะว่าคนญี่ปุ่นไม่ได้ชอบผ้าที่ดูทางการเลย แต่ชอบงานแบบมินิมอล แล้วก็ใช้งานได้จริง มากกว่าที่จะหยิบผ้ามาเป็นผืน ฉะนั้นสมมติเราขายสินค้า OTOP หรือกำลังตัดหรือดีไซน์งานหมู่บ้านในชุมชนเราก็ควรจะนึกถึงการใช้งานจริงในปัจจุบัน อาจจะตัดชุดเป็นจั้มสูทผ้าหรือไม่ ลองดูค่ะ

นอกจากนี้แล้วให้คุณมองถึงสินค้าที่แปรรูปจากผ้าไทยมาอีกด้วยนะคะ Moonlight Yoku กำลังจะพูดถึงแบรนด์ไทยที่ชื่อว่า นารายา（ナラヤ）ขายเต็มไปหมดเป็นของหิ้วกลับญี่ปุ่นหรือขายหน้าร้านออนไลน์ที่ญี่ปุ่นในช่วง Covid-19 ที่ผ่านมาค่ะ

ด้วยดีไซน์ที่เรียบหรูดูดี เหมาะสำหรับผู้ใหญ่ถือง่าย มีลายดอกไม้เล็ก ๆ แล้วก็แบบที่ติดโบว์ ที่ดูแล้วน่ารักวัยทำงานน่าจะชอบ ทำให้นารายาตีตลาดญี่ปุ่นได้ง่ายมาก ส่งตรงจากสาขาที่ไทยไปถึงญี่ปุ่นได้ไม่ยากเลยค่ะเพียงแค่คุณออเดอร์มาทางสาขาในประเทศไทย เพิ่มมูลค่าสินค้าได้อีกด้วย

กลับกันนะ สำหรับมุมมองชาวญี่ปุ่นที่มีต่อไทยในอดีตกับตัวของญี่ปุ่นเองกระทั่งปัจจุบันที่เคยบันทึกไว้พบว่า คนญี่ปุ่นเขามองชาวเอเชียใต้แบบเราเข้าถึงยากทั้งที่เขาเองอาจยังไม่ได้เป็นคนเปิดใจ ตั้งแต่สงครามโลกครั้งที่ 2 ซึ่งเขารู้ดีค่ะว่าเขาเก็บกดในเรื่องใด เขาจึงนำ “อนิเมะและมังงะ” เยียวยาในการเข้าถึงผู้คนก่อนเป็น Soft Power จากทางเขา

ผลการกระทำแบบนั้นเขาได้รับการพึ่งพาอาศัยที่ดีในด้านการเป็นฐานการผลิตทางเทคโนโลยีแบตเตอร์รี่ การจ้างแรงงาน และอื่น ๆ จากนั้นจึงเป็นการนำเสนออาหารญี่ปุ่นเป็นร้านอาหารแบบที่ตั้งร้านอย่างในประเทศไทยในปัจจุบัน แล้วก็ได้กล้าที่จะเปิดประเทศเป็นสถานที่ท่องเที่ยวญี่ปุ่น เพราะด้วยสถานการณ์หลังสงครามตอนนั้นเขาการเงินไม่ดีนัก

【ฉะนั้นบทบาทของ Soft power จึงสำคัญมากไม่ว่าจะประเทศใดก็ตามค่ะต่อสภาพสังคมและเศรษฐกิจ ทำให้เกิดการแสวงหามิตรภาพที่ดีก็ว่าได้ค่ะ แต่นำมาซึ่งอำนาจอย่างสรรค์สร้าง】

ผู้เขียน: Moonlight Yoku
นักเขียนสกิลเป็ดเอกบริหารธุรกิจญี่ปุ่น ที่ตอนเด็กมีความฝันอยากไปเที่ยวญี่ปุ่นจนกระทั่งปัจจุบันเรียนเอกนี้เต็มตัว ชอบอาหารญี่ปุ่นมากๆ ฉะนั้นจะสนใจที่กินที่เที่ยวเป็นพิเศษ Hokkaido Lover❤️