ชาญี่ปุ่นมีความเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวอย่างหนึ่งคือ เป็นชาเขียวที่ไม่ผ่านกระบวนการหมัก (Unfermented tea) ทำให้ได้รสชาติของใบชาเขียวตามธรรมชาติแท้ๆ ซึ่งแต่ละพื้นที่เพาะปลูกชานับรอยสายพันธุ์ ก็จะให้ผลผลิตใบชาต่างสายพันธุ์ที่แตกต่างกันในเรื่องของกลิ่นและรสชาติ อีกทั้งการทำไร่ชาในญี่ปุ่นในแต่ละปีจะได้ผลผลิตเป็นใบชาจำนวนมากโดยเฉพาะเขตพื้นที่อากาศอบอุ่น

ชาญี่ปุ่นที่มีปริมาณการผลิตมากที่สุดคือ เซนฉะ (Sencha) ในขณะที่ชาที่ได้รับการยอมรับว่าคุณภาพสูงหรือเป็นชาเกรดสูงนั่นก็คือ เกียวคุโระ (Gyukuro) และมัทฉะ (Matcha) จากประวัติศาสตร์ในอดีตการดื่มชาเป็นที่นิยมกันในหมู่นักรบ ขุนนาง รวมทั้งผู้มีฐานะดี

จากนั้นในเวลาต่อมาท่าน เซ็น โนะ ริคิว (Sen no Rikyu) ก็เป็นผู้ริเริ่มวัฒนธรมพิธีชงชาให้กลายเป็นพิธีมีแบบแผนมาจนถึงปัจจุบัน วัฒนธรรมการชงชาแบบชาวญี่ปุ่นให้ความรู้สึกเรียบง่าย จริงใจ เป็นหนึ่งเดียวกับธรรมชาติ ท่ามกลางบรรยากาศสงบ

ที่ประเทศญี่ปุ่นมีสายพันธุ์ของชาหลากหลายมาก การจำแนกประเภทของชาก็มีหลายรูปแบบ เช่น ถ้าแบ่งเป็น 2 ประเภทใหญ่ๆ ก็จะมีชาเขียวหรือชาสดได้รสกลมกล่อมของใบชาแท้ๆ ติดขมฝาดนิดๆ อีกประเภทคือชาคั่ว จะมีกลิ่นหอมคล้ายขนมและไม่มีรสฝาด เป็นต้น

สำหรับประเภทของชาเขียวก็ยังมีการแบ่งเป็นประเภทแยกย่อยอีกหลายแบบ อาทิ

1. เซนฉะ (Sencha) เป็นชาเขียวที่มีการผลิตมากถึง 80% ของชาทั้งหมดในประเทศ เป็นชาที่ดื่มกันมากที่สุดและส่วนใหญ่ดื่มในชีวิตประจำวันด้วย
เกียวคุโระ (Gyukuro) ชาคุณภาพดีที่สุด ผลิตจากใบชาที่เก็บเกี่ยวในครั้งแรกของปีราวเดือนพฤษภาคมถึงเดือนมิถุนายน ก่อนเก็บใบ ต้นชาจะถูกคลุมไม่ให้โดนแดด 20-30 วันและมีราคาแพง

2. มัทฉะ (Matcha) มักจะถูกผลิตเป็นผงชาบดละเอียดและนิยมนำไปใช้ในพิธีชงชาสไตล์ญี่ปุ่น แบ่งออกได้หลายเกรด เพื่อนำไปผสมกับอาหารและเครื่องดื่ม เพื่อเพิ่มสีสันและรสชาติ

3. เคียวบันจะ (Kyoubancha) คือใบชาเขียบที่เก็บเกี่ยวในรอบหลังๆ ทำให้มีราคาไม่สูงมาก มักจะนำไปผลิตเป็นชาคั่ว เรียกอีกชื่อหนึ่งว่า โฮจิจะ (Houjicha) เมื่อคั่วแล้วทำให้มีกลิ่นหอมจากการคั่วและคาเฟอีนในชาก็ลดลงด้วย

4. เกนไมฉะ (Genmaicha) เป็นชาเขียวที่ประกอบด้วยชาเขียวผสมกับข้าวกล้องคั่วบดหรือข้าวบาร์เลย์ จุดเด่นของชานี้คือความหอมของข้าวคั่วและอัตราส่วนของใบชาที่น้อยกว่าจึงมีคาเฟอีนน้อย

※ อ่านเรื่องราวเกี่ยวกับชาญี่ปุ่นเพิ่มเติมได้ที่ : รู้จักชาของญี่ปุ่น

สำหรับแหล่งปลูกชาในญี่ปุ่นที่มีชื่อเสียง เป็นแหล่งผลิตชาชั้นเลิศมายาวนาน หลายแห่งเป็นจุดท่องเที่ยว ทำกิจกรรมต่างๆ ในไร่ชาเขียวอย่างน่าสนใจ อย่างเช่นครั้งนี้ก็มีแหล่งปลูกชา 5 แห่งมาแนะนำดังนี้

เมืองวาซุกะ (Wazuka) ในจังหวัดเกียวโตเป็นพื้นที่ปลูกและผลิตชาเขียวอุจิ (Uji) ชาที่มีประวัติศาสตร์ยาวนานและมีต้นกำเนิดในเกียวโต ทำให้วาซุกะถือเป็นอีกหนึ่งศูนย์กลางการผลิตเซนฉะคุณภาพสูง ครึ่งหนึ่งของชาผลิตในจังหวัดเกียวโต มาจากเมืองวาซุกะ เอกลักษณ์ของชาอุจิคือ เมื่อดื่มจะมีรสขมฝาดเล็กน้อย จากนั้นเมื่อดื่มไปสักพักจะรู้สึกถึงความหวานที่คงอยู่ในปาก

เมืองวาซุกะมีไร่ชาที่เป็นแหล่งท่องเที่ยวหลายแห่งรวมทั้งมีร้านค้า คาเฟ่ ร้านขายของจากชาจำนวนมาก ที่สำคัญคือเทศกาลประจำปีของเมืองวาซุกะชื่อว่า เทศกาลชาเกนเคียว (Chagenkyo Matsuri) จัดขึ้นช่วงต้นเดือนพฤศจิกายนของทุกปี โดยจะมีกิจกรรมทัวร์ไร่ชา เรียนรู้พิธีชงชง ชมนิทรรศการชา บริการจากร้านอาหารที่ทำจากชาเป็นส่วนผสมหลัก การแสดงดนตรี และอีกหลากหลายกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับโลกของชา

หากใครได้ไปเยือนเมืองเกียวโตล่ะก็เราขอแนะนำให้แวะไปที่ร้านนานะยะ (Nanaya) ซึ่งเป็นร้านจำหน่ายไอศกรีมชาเขียวโดยเฉพาะ มีจุดเด่นคือมีไอศกรีมชาเขียวที่มีระดับความเข้มข้นแตกต่างกันถึง 7 ระดับ อีกทั้ง ยังมีผงชา ช็อคโกแลตชาเขียว และของที่ระลึกที่น่าสนใจมากมายวางจำหน่ายอีกด้วย รับรองว่าใครที่เป็นสายคนรักชาเขียวล่ะก็จะต้องชอบที่นี่อย่างแน่นอน

ชื่อสถานที่：นานะยะ (Nanaya) สาขาเกียวโตซันโจ (Kyoto Sanjo)
เวลาเปิดให้บริการ： 10:00 น. - 18:00 น.
การเดินทาง：จากสถานีคาราสุมะโออิเคะ (Karasuma Oike Station) เดินเท้าประมาณ 10 นาที

ชิซุโอกะ (Shizuoka) เป็นจังหวัดที่มีการปลูกและผลิตชาอันดับหนึ่งในญี่ปุ่น มีการปลูกชามากมายที่นี่ โดยชาชิสุโอกะมีจุดเด่นคือกลิ่นหอมและรสชาติที่เข้มข้น

หนึ่งในแหล่งปลูกชาชื่อดังของชิซุโอกะก็คือ ไร่ชาบนที่ราบสูงนิฮนไดระ (Nihondaira) บนความสูงราว 307 เมตรจากน้ำทะเล ทำให้ไร่ชาของที่นี่มีทิวทัศน์สวยงามแบบ 360 องศา โดยเฉพาะภาพวิวภูเขาไฟฟูจิ (Mt.Fuji) เหนือไร่ชาซึ่งเป็นภาพโปรโมตการท่องเที่ยวที่ได้เห็นกันบ่อยๆ อีกทั้ง ยังมีภาพวิวอ่าวชิมิสึ (Shimizu) คาบสมุทรอิซุ (Izu) อ่าวทสึรุกะ (Tsuruga Bay) เทือกเขาแอลป์ญี่ปุ่นทางใต้ เป็นต้น

ช่วงกลางเดือนเมษายน - เดือนตุลาคม ไร่ชาหลายๆ แห่งที่นี่ก็เปิดบริการให้นักท่องเที่ยวได้ทำกิจกรรมเก็บชาในไร่ และแต่งกายด้วยชุดชาวไร่เก็บชาได้ด้วย อีกจุดหนึ่งที่ไม่ควรพลาดคือ การขึ้นกระเช้าไฟฟ้านิฮนไดระ (Nihondaira Ropeway) ชื่นชมวิวไร่ชาในอีกมุมหนึ่ง

ชื่อสถานที่：ที่ราบสูงนิฮนไดระ (Nihondaira)
การเดินทาง：จากสถานีชิซุโอกะ (Shizuoka Station) บนสาย JR Tokaido Main line ขึ้นรถบัสสาย Shizuoka Nihondaira Line ไปลงที่ป้าย Nihondaira Monument Mae ใช้เวลาประมาณ 40 นาที

มากิโนะฮาระไดฉะเอ็น (Makinohara Daicha-en) ไร่ชาขนาดใหญ่อีกแห่งในชิซุโอกะ ภายในไร่ชาแห่งนี้ไม่ได้มีแค่แหล่งปลูกชาเท่านั้น แต่ยังเป็นที่ตั้งของ พิพิธภัณฑ์ชาแห่งชิซุโอกะ ฟุจิโนะคุนิ ฉะโนะมิยะโกะ (Fujinokuni Cha-no-Miyako Tea Museum) ซึ่งมีการจัดแสดงประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมเกี่ยวกับชาจากทั่วทุกมุมโลก รวมทั้งมีเวิร์คชอปการผลิตชาเขียวมัทฉะโดยการบดละเอียดให้ผู้สนใจได้ทดลองทำด้วยตัวเอง

นอกจากนี้ในพื้นที่ไร่ยังมีจุดชมวิวที่สามารถมองเห็นภูเขาไฟฟูจิในระยะไกล มีกิจกรรมเรียนรู้เกี่ยวกับพิธีชงชาแบบดั้งเดิมของญี่ปุ่นได้ตลอดจนร้านอาหารกับเมนูท้องถิ่นและเมนูจากชา รวมทั้งร้านขายของที่ระลึกเกี่ยวกับชาชิซุโอกะด้วย ช่วงเวลาที่เหมาะกับการท่องเที่ยวที่นี่คือตั้งแต่ช่วงปลายเดือนเมษายน – ต้นเดือนตุลาคม

ชื่อสถานที่：ฟุจิโนะคุนิ ฉะโนะมิยะโกะ (Fujinokuni Cha-no-Miyako Tea Museum)
เวลาเปิดให้บริการ：9:00 น. - 17:00 น.
การเดินทาง：จากสถานีชิซุโอกะ (Shizuoka Station) นั่งรถไฟสายเจอาร์โทไคโด (JR Tokaido Line) ไปที่สถานีคานายะ (Kanaya Sation) ใช้เวลาประมาณ 30 นาที จากนั้นนั่งรถบัสต่ออีก 5 นาที

เมืองนิชิโอะ (Nishio) จังหวัดไอจิ (Aichi) เป็นที่รู้จักในฐานะหนึ่งในแหล่งผลิตชาเขียวประเภทมัทฉะ (Matcha) ชั้นนำในญี่ปุ่นภายใต้ชื่อ "นิชิโอะมัทฉะ" ที่นี่จึงเป็นเมืองที่มีการผลิตชาเขียวมัทฉะปริมาณเป็นอันดับต้นๆ ของญี่ปุ่น แหล่งปลูกและผลิตชาหลายๆ แห่งในเมือง เปิดให้ผู้สนใจเข้าไปเที่ยวชมและเรียนรู้กิจกรรมต่างๆ เกี่ยวกับชาได้หลากหลายรูปแบบ เช่น ทัวร์ชานิชิโอะมัทฉะที่โรงงานอาโออิเซฉะ (Aoi Seicha)

ทัวร์นี้จะพาชมตั้งแต่กระบวนการเก็บใบชาจนถึงกระบวนการผลิตชามัทฉะ ถ้าเป็นช่วงเดือนพฤษภาคม ก็มีโอกาสได้ไปชมกระบวนการเก็บชาจริงๆ รวมทั้งสวมชุดคนเก็บชาถ่ายภาพเป็นที่ระลึกได้ และในส่วนของการชมโรงงานผลิต ก็จะได้สัมผัสกับกรรมวิธีแปรรูปจากใบชาเป็นผงชามัทฉะ แล้วก็ยังมีร้านอาหาร เครื่องดื่มที่ทำจากชาอร่อยๆ ให้ได้ลิ้มลองกันด้วย

ชื่อสถานที่：โรงงานอาโออิเซฉะ (Aoi Seicha)
เวลาเปิดให้บริการ：9:00 น. - 18:00 น.
การเดินทาง：จากสถานีนาโกย่า (Nagoya Station) ต่อรถไฟสาย Meitetsu Nagoya Line ไปลงสถานีซากุระมาจิ-มาเอะ (Sakuramachi-Mae Station) ใช้เวลา 47 นาที และเดินอีกประมาณ 30 นาทีถึงโรงงาน

เมืองยาเมะ (Yame) ทางตอนใต้ของจังหวัดฟุกุโอกะ (Fukuoka) เป็นแหล่งปลูกชาขนาดใหญ่ของภูมิภาคคิวชู (Kyushu) ชาของที่นี่เรียกกันว่า ยาเมะฉะ (Yame-Cha) ในพื้นที่ของเมืองมีไร่ชาหลายแห่ง ส่วนใหญ่เป็นไร่ชาบนเขาแบบขั้นบันได ซึ่งบางแห่งก็เปิดให้นักท่องเที่ยวได้เข้าไปชมบรรยากาศไร่ชาและกระบวนการผลิต รวมทั้งมีร้านค้า ร้านอาหารที่ขายของเกี่ยวกับชาจำนวนมาก เช่น ไร่ชายามะชูโอไดฉะเอ็น (Yame Chuo Daichaen) หรือภาษาอังกฤษเรียกว่า Yame Central Tea Plantation

ที่นี่คือทุ่งชาเขียวขนาดใหญ่ที่เปรียบเหมือนแลนด์มาร์คขอเมืองยาเมะ นอกจากวิวไร่ชาแล้ว ในวันที่อากาศแจ่มใสก็สามารถเห็นวิวตัวเมืองยาเมะและทะเลอาริอาเกะ (Ariake Sea) ได้อย่างชัดเจน กิจกรรมทัวร์ไร่ชาของที่นี่จะให้บริการตั้งแต่ช่วงกลางเดือนเมษายนเป็นต้นไป

ชื่อสถานที่：ไร่ชายามะชูโอไดฉะเอ็น (Yame Chuo Daichaen)
การเดินทาง：จากสถานีนิชิเท็ตสึ-คุรุเมะ (Nishitetsu Kurume Station) บนสายรถไฟท้องถิ่น Tenjin omuta Line จะมีบริการบัสทัวร์ไปเที่ยวชมไร่ชายาเมะชูโอไดฉะเอ็น สามารถติดต่อสอบถามและจองได้ที่ Yame Tourist Information Center หรืออีกวิธีหนึ่งคือเช่ารถยนต์ขับจากสถานีนิชิเท็ตสึ-คุรุเมะไปยังไร่ชาด้วยตัวเอง

เป็นอย่างไรบ้างคะกับ 5 แหล่งปลูกชาที่เราได้นำเสนอไปในวันนี้ แต่ละจังหวัดก็มีเอกลักษณ์ที่น่าสนใจมากเลยใช่ไหมคะ หวังว่าบทความนี้จะเป็นไอเดียดีๆ ให้สำหรับใครที่กำลังมองหาสถานที่ท่องเที่ยวญี่ปุ่นแนวใหม่ที่ได้สัมผัสทั้งธรรมชาติและวัฒนธรรมของญี่ปุ่นไปพร้อมๆ กันนะคะ

รายชื่อบทความที่เกี่ยวข้อง
・รายชื่ออาหารต่างๆ ที่มีรสชาเขียวมัทฉะ
・รู้จักชาของญี่ปุ่น

ผู้เขียน: หนึ่ง
นักอ่านและนักเขียนที่ชอบการเดินทางไปในที่ต่างๆ โดยเฉพาะญี่ปุ่น รักการดูอนิเมะญี่ปุ่นเป็นชีวิตจิตใจ :)